Baking Lab, zet zich in voor duurzaamheid door restproducten een tweede leven te geven en verspilling tegen te gaan.
Zo wordt oud brood verwerkt in nieuw brood of gebruikt voor quiches. Koffieshots en fruitvezels uit de sapcentrifuge vinden hun weg naar taarten en gebak. Zelfs de restwarmte uit de keuken wordt slim hergebruikt om de compostbak en tuinkas te verwarmen. Niet voor niets is Baking Lab een belangrijk onderdeel van de Bord tot Bodem-route!
De bakkerij begon ooit als ontmoetingsplek waar buurtbewoners betrokken werden bij het bakproces. Nu is het een plek waar bezoekers huisgemaakte producten proeven, workshops volgen en meel kunnen kopen. Kleinschaligheid is essentieel om overzicht en betrokkenheid te behouden. Zo blijft het gehele proces transparant en toegankelijk voor iedereen. Wil je meer weten? Kijk dan op de website.
Interview: hotel casa
Van de 518 kamers die Hotel Casa hebben zijn 359 acht maanden per jaar beschikbaar voor studenten. De rest van de tijd draaien ze een volledig hotel om de huur betaalbaar te houden. De non-profit zet zich ook op allerlei andere manieren in voor een groenere en socialere hoofdstad. Van het vergroenen van hoteldaken tot voedselafval vastleggen met een slimme camera, om voedselverspilling te verminderen.
Hotel Casa
Hoe is Hotel Casa ontstaan?
“Daarvoor moeten we terug naar 1957: het jaar waarin vier studenten op het idee kwamen om een plek te creëren die in de zomer dienst zou doen als hotel, zodat studenten er de rest van het jaar betaalbaar konden wonen. Ondanks dat de oprichters zelf geen geld hadden, is het ze toch gelukt om de financiering rond te krijgen en in 1962 kon Casa haar eerste studenten verwelkomen.
Dat oorspronkelijke idee zetten we nu nog steeds voort: van de 518 kamers die we hebben zijn 359 acht maanden per jaar beschikbaar voor studenten. De rest van de tijd draaien we een volledig hotel om de huur betaalbaar te houden.”
Hotel Casa
Naast sociaal willen jullie ook duurzaam zijn. Komt dat door de studenten?
“Veel jonge mensen maken zich zorgen over de staat van de planeet en onze studenten zijn daar geen uitzondering op. Dus het helpt zeker dat we honderden jongvolwassenen onder ons dak hebben die vol goede ideeën zitten. Met een aantal van hen hebben we vorig jaar een Greenteam samengesteld, om te kijken: hoe kunnen we de andere studenten en onze gasten meer activeren op het gebied van duurzaamheid?
Verder zijn we een van de oprichters van de Green Hotel Club: een samenwerkingsverband van verschillende hotels die elkaar helpen om steeds duurzamer te worden. Daarmee doen we veel mooie dingen, zoals het vergroenen van hoteldaken om de biodiversiteit te vergroten of het organiseren van plastic opruimacties rondom de hotels. Maar we kijken ook hoe we voedselverspilling kunnen voorkomen en onze menukaart plantaardiger kunnen maken.”
Is het lastig om toeristen enthousiast te maken voor duurzaamheid?
“Verrassend genoeg wel. Enkel een recyclebak op de kamers neerzetten is niet genoeg; daar maken mensen amper gebruik van. Je moet ze op een ludieke manier verleiden om zich groen te gedragen. Dus als onze gasten ervoor kiezen om hun dagelijkse schoonmaak over te slaan, planten wij een boom met Hotels for Trees. Inmiddels kunnen we hierdoor zoveel bomen planten dat we het woon-werkverkeer van al onze medewerkers kunnen compenseren.”
”we hebben een room for change; een kamer die altijd beschikbaar is voor economische daklozen die een veilige plek nodig hebben. Dat doen we in samenwerking met de Regenbooggroep in Amsterdam. Stel je voor dat alle hotels dit zouden doen…”
Heb je een tip voor andere hotels? Waar kunnen ze beginnen?
“Dan ga ik toch voor afval. GFT, glas, plastic, karton, koffiedrab, chemisch afval, elektronisch afval… een hotel produceert echt een heleboel afval. Dat kun je allemaal scheiden, maar je kunt het veel beter aan de voorkant voorkomen. Bijvoorbeeld door in gesprek te gaan met je leveranciers over onnodig verpakkingsmateriaal of te kijken hoe je in je restaurant voedselverspilling kunt tegengaan. Vorig jaar deden we mee aan de No-Waste Challenge, waarbij we een jaar lang al ons voedselafval vastlegden met een weegschaal en camera. De analyse gaf ons inzicht in de overproductie, waardoor we ons aanbod, zoals het ontbijtbuffet, hebben aangepast. Items die vaak overbleven, hebben we heroverwogen voor het menu.
Verder hebben we bij Hotel Casa een room for change; een kamer die altijd beschikbaar is voor economische daklozen die een veilige plek nodig hebben. Dat doen we in samenwerking met de Regenbooggroep in Amsterdam. Stel je voor dat alle hotels dit zouden doen…”
Waar hoop je dat Hotel Casa over een paar jaar staat?
“Hopelijk zijn we dan energieneutraal. Vorig jaar zijn we al van het gas afgegaan, dit jaar krijgen we zonnepanelen en we stimuleren onze medewerkers om met de fiets naar het werk te komen. Dus het gaat de goede kant op, maar we hebben nog wat stappen te zetten. En zero waste, dat is een flinke ambitie… Ik maak er bijna zero waste van, dat zou al fantastisch zijn.”
”als onze gasten ervoor kiezen om hun dagelijkse schoonmaak over te slaan, planten wij een boom met Hotels for Trees. Inmiddels kunnen we hierdoor zoveel bomen planten dat we het woon-werkverkeer van al onze medewerkers kunnen compenseren.”
Over dromen gesproken, hoe ziet jouw ideale Amsterdam eruit?
“Als ik echt mag dromen, dan is Amsterdam over tien jaar een soort Kopenhagen: één van de groene koplopers van Europa. En dan is het een stad waar bewoners en bezoekers niet tegenover elkaar staan, maar er samen voor zorgen dat we zuinig omgaan met onze eindige planeet. Dat is waar we uiteindelijk naartoe moeten.”
Meer weten over Hotel Casa? Lees verder op hun website.
Fotografie: Tammy van Nerum en Tekst: Nadine Maarhuis
Thull’s Deli
Simone van Thull, het gezicht achter Thull’s Deli, heeft een passie voor koken, fermenteren en pure ingrediënten. Haar filosofie draait om koken vanaf de basis, met simpele ingrediënten die worden getransformeerd door middel van ingemaakte smaakmakers en fermentaties.
Met deze producten zet je thuis moeiteloos een gezonde maaltijd op tafel en kun je al je groente restjes een tweede leven geven. Thull’s Deli is daarom ook onderdeel van onze Red Je Restjes route!
In de Deli vind je zowel unieke groentepickles zoals zuurkool en kimchi, als gefermenteerde drankjes zoals kombucha en kefir. Daarnaast worden er soms workshops gegeven en vind je in het boek de INMAAK & FERMENTEERBIJBEL alle tips van Simone om zelf te fermenteren. Meer weten? Kijk dan op de website.
De Moestuinschool Amsterdam laat zien hoe leuk en makkelijk het is om je eigen voedsel te verbouwen, zelfs in de stad. Wat begon als een klein tuinproject in Noord, is nu dé plek waar Amsterdammers samen zaaien, oogsten en leren over een duurzame toekomst.
”Stel je voor: het Museumplein omgetoverd tot een weelderige groentetuin, en de Dam vol met kolen en wortels. Klinkt dat niet geweldig?”
Hoe dragen jullie bij aan een duurzamer en gezonder Amsterdam?
De Moestuinschool Amsterdam begon als een poging om een vergeten bouwterrein in Noord om te toveren tot een groentetuin en groeide uit tot een levendige biologische tuinschool. Het gaat bij de Moestuinschool om zoveel meer dan het kweken van je eigen rucola of tomaten – het is een plek waar je ontdekt hoe voeding een sleutel kan zijn tot een duurzamere toekomst. Deelnemers zijn keer op keer verrast door de hoeveelheid voedsel die ze uit een klein stukje grond kunnen halen. Veel van hen starten vervolgens een eigen moestuin in de tuin of op het balkon.
Maar daar houdt het niet op! Deelnemers gaan creatiever koken, proberen nieuwe groenten uit en kiezen vaker voor plantaardige maaltijden. Wat het écht bijzonder maakt, is hoe deze groene passie zich verspreidt. Een student zet een paar groentebakken met rucola en radijsjes op zijn balkon, een vriend komt langs, raakt geïnspireerd, en zo groeit heel Amsterdam beetje bij beetje groener en bewuster.
Hoe is DE MOESTUINSCHOOL ontstaan?
Wij, ik: Nancy, maar ook mede-oprichters: Michel Olden en Aliet Rogaar, zagen kansen in een stuk grond in Noord. Het was een verlaten bouwput, een 11 meter diep gat dat overbleef na de aanleg van de Noord Zuidlijn en waar niets meer mee werd gedaan. Samen met buurtgenoten hebben we de eerste stappen gezet om het terrein om te toveren tot een mooie groentetuin van 900 vierkante meter. Hier hebben we dan ook geld voor ontvangen van de gemeente. Al snel volgde een opleiding in biologische stadslandbouw. We ontdekten dat stadslandbouw veel meer impact kan hebben dan we hadden verwacht. Het gaat niet alleen om voedselproductie, maar ook om bewustwording.
Wat begon als een vrijwilligersproject groeide uit tot een volwaardige moestuinschool. Tijdens de coronaperiode bleek de tuin vooral een uitkomst. Mensen kwamen helpen om te ontsnappen aan het binnen zitten. Hierdoor ontstond het idee om de opgedane kennis te delen in de vorm van een opleiding. Inmiddels hebben honderden deelnemers geleerd hoe ze groenten kunnen telen.
WAT IS Jullie DROOM?
Wij hebben elk onze eigen dromen, maar één ding verbindt ons: de wens om een blijvende impact te maken. Voor mij, Nancy, is de voedseltransitie een belangrijk thema. De Moestuinschool is niet alleen een plek om te leren, maar ook een voorbeeld voor de stad. Het gaat om het koesteren van groene ruimte en het benadrukken van het belang van eetbaar groen in de stad.
Michel, mede-oprichter, is gedreven door de wens om te experimenteren op kleine schaal om groenteteelt voortdurend te verbeteren. Zijn doel is om groenten van de beste kwaliteit te verbouwen, zelfs midden in de stad. Hij wil geen treurige groenten, zoals je ze soms in biologische winkels ziet, maar knapperige, smaakvolle producten.
Aliet, mede-oprichter, vindt het erg belangrijk dat de Moestuinschool een fijne plek is waar mensen zich thuis voelen, of ze nu deelnemen of gewoon langskomen uit de buurt. Ze wil een mooie, uitnodigende omgeving creëren waar mensen graag tijd doorbrengen. Voor haar hoeven moestuinen geen rommeltje te zijn met wapperend plastic. Daarom is de tuin omzoomd met prachtige bloemen, zodat zowel mens als dier ervan kunnen genieten.
”Inmiddels hebben honderden deelnemers geleerd hoe ze groenten kunnen telen in de stad.”
HOE ZIET JULLIE IDEALE AMSTERDAM ERUIT?
In ons ideale Amsterdam wandel je niet door een stad vol reclameborden voor ongezond eten, maar door straten waar gezond voedsel het straatbeeld siert. Stel je voor: geen fastfoodketens op elke hoek, maar etalages vol verse groenten en fruit. In plaats van dat stadslandbouw zich ergens verstopt aan de rand van de stad, zetten we het liefst het Museumplein om in een weelderige groentetuin. En waarom niet meteen de Dam volzetten met kolen en wortels? Zelfs de duiven weten niet meer waar ze moeten beginnen!
Het idee is simpel: groen hoort niet alleen mooi te zijn, maar ook voedzaam. In onze ideale stad zijn mensen niet langer losgekoppeld van hun eten. Ze zien het groeien, plukken het misschien zelf, en begrijpen weer waar het vandaan komt. Stadslandbouw is niet iets dat we achter een hek verstoppen, maar iets wat op daken, gevels, pleinen en in parken te vinden is. Parijs doet het al met een quotum voor voedselproductie per vierkante meter, dus waarom Amsterdam niet?
”Een student zet een paar groentebakken met rucola en radijsjes op zijn balkon, een vriend komt langs, raakt geïnspireerd, en zo groeit heel Amsterdam beetje bij beetje groener en bewuster.”
Wat Amsterdammers morgen al kunnen doen om hun stad groener, duurzamer en gezonder te maken?
Morgen al kun je bijdragen aan een groener Amsterdam. Bezoek een tuinproject in de buurt en ontdek hoe leuk het is om samen met anderen te zaaien en te oogsten. Veel initiatieven hebben extra handen nodig, en een paar uur per maand kan al veel betekenen.
Thuis kun je eenvoudig beginnen: verpot een bijna verlept muntplantje in iets groters en zie het weer opbloeien. Zelfs een restje sla met wortels kun je in water zetten en zien uitgroeien tot een nieuwe krop. Het mooiste? Je leert hoe voedsel écht groeit en creëert een band met je eten.
Verder: eet vaker groente! Nederlanders eten te weinig vezels, en maar 5% van de Nederlandse kinderen tussen de 4 en 11 jaar eet genoeg groenten per dag. Tijd om daar verandering in te brengen – je gezondheid zal je dankbaar zijn! Tot slot: je kan je natuurlijk altijd inschrijven voor Moestuinschool Amsterdam ;).
Fotograaf: Isabel Bronts
Interview: Onze Groenteboer
Interview: MOESTUINSCHOOL AMSTERDAM
De Moestuinschool Amsterdam laat zien hoe leuk en makkelijk het is om je eigen voedsel te verbouwen, zelfs in de stad. Wat begon als een klein tuinproject in Noord, is nu dé plek waar Amsterdammers samen zaaien, oogsten en leren over een duurzame toekomst.
”Stel je voor: het Museumplein omgetoverd tot een weelderige groentetuin, en de Dam vol met kolen en wortels. Klinkt dat niet geweldig?”
Hoe dragen jullie bij aan een duurzamer en gezonder Amsterdam?
De Moestuinschool Amsterdam begon als een poging om een vergeten bouwterrein in Noord om te toveren tot een groentetuin en groeide uit tot een levendige biologische tuinschool. Het gaat bij de Moestuinschool om zoveel meer dan het kweken van je eigen rucola of tomaten – het is een plek waar je ontdekt hoe voeding een sleutel kan zijn tot een duurzamere toekomst. Deelnemers zijn keer op keer verrast door de hoeveelheid voedsel die ze uit een klein stukje grond kunnen halen. Veel van hen starten vervolgens een eigen moestuin in de tuin of op het balkon.
Maar daar houdt het niet op! Deelnemers gaan creatiever koken, proberen nieuwe groenten uit en kiezen vaker voor plantaardige maaltijden. Wat het écht bijzonder maakt, is hoe deze groene passie zich verspreidt. Een student zet een paar groentebakken met rucola en radijsjes op zijn balkon, een vriend komt langs, raakt geïnspireerd, en zo groeit heel Amsterdam beetje bij beetje groener en bewuster.
Hoe is DE MOESTUINSCHOOL ontstaan?
Wij, ik: Nancy, maar ook mede-oprichters: Michel Olden en Aliet Rogaar, zagen kansen in een stuk grond in Noord. Het was een verlaten bouwput, een 11 meter diep gat dat overbleef na de aanleg van de Noord Zuidlijn en waar niets meer mee werd gedaan. Samen met buurtgenoten hebben we de eerste stappen gezet om het terrein om te toveren tot een mooie groentetuin van 900 vierkante meter. Hier hebben we dan ook geld voor ontvangen van de gemeente. Al snel volgde een opleiding in biologische stadslandbouw. We ontdekten dat stadslandbouw veel meer impact kan hebben dan we hadden verwacht. Het gaat niet alleen om voedselproductie, maar ook om bewustwording.
Wat begon als een vrijwilligersproject groeide uit tot een volwaardige moestuinschool. Tijdens de coronaperiode bleek de tuin vooral een uitkomst. Mensen kwamen helpen om te ontsnappen aan het binnen zitten. Hierdoor ontstond het idee om de opgedane kennis te delen in de vorm van een opleiding. Inmiddels hebben honderden deelnemers geleerd hoe ze groenten kunnen telen.
Waar staan jullie nu?
We zijn bezig met het opzetten van een systeem waarbij we samen met andere regeneratieve boeren in Nederland een plan maken voor regeneratieve landbouw. Dit type landbouw richt zich op sociale, economische en ecologische voordelen en op het maken van een positieve impact.
In plaats van te veel te focussen op certificeringen, willen we transparant zijn en boeren uitnodigen om elkaar kritisch te bekijken en van elkaar te leren. Zo kunnen we samen beter worden. En nu zitten we in ons tweede seizoen, hebben een prachtige tuin en leren elke dag steeds meer door simpelweg te doen! Ook werken we met verschillende partijen samen, waaronder Patagonia, waar je in de winkel onze groentepakketten uit de tuin kunt ophalen.
”wij dromen van een amsterdam waarin iedereen zijn eigen groenteboer heeft en waar gifvrije groenten voor iedereen toegankelijk zijn.”
Onze Groenteboer
Amsterdam – 22 juli 2024: Onze Groenteboer
Wat is jullie droom?
Wij dromen van een Amsterdam waarin iedereen zijn eigen groenteboer heeft en waar gifvrije groenten voor iedereen toegankelijk zijn. Daar zijn veel nieuwe (jonge) boeren voor nodig, en wij willen laten zien dat het mogelijk is om je droom te realiseren, zelfs zonder uitgebreide kennis of veel geld.
Daarnaast hopen we dat mensen meer leren over de liefde en moeite die in het voedsel gaat. Maaltijden verdienen het om gewaardeerd te worden, en kinderen verdienen gezondere voedingskeuzes dan een boterham met smeerkaas. Laten we samen een nieuw bewustzijn creëren waarin voedsel niet alleen snel en handig is, maar ook een bron van vreugde en verbinding.
HOE ZIET JULLIE IDEALE AMSTERDAM ERUIT?
In ons ideale Amsterdam wandel je niet door een stad vol reclameborden voor ongezond eten, maar door straten waar gezond voedsel het straatbeeld siert. Stel je voor: geen fastfoodketens op elke hoek, maar etalages vol verse groenten en fruit. In plaats van dat stadslandbouw zich ergens verstopt aan de rand van de stad, zetten we het liefst het Museumplein om in een weelderige groentetuin. En waarom niet meteen de Dam volzetten met kolen en wortels? Zelfs de duiven weten niet meer waar ze moeten beginnen!
Het idee is simpel: groen hoort niet alleen mooi te zijn, maar ook voedzaam. In onze ideale stad zijn mensen niet langer losgekoppeld van hun eten. Ze zien het groeien, plukken het misschien zelf, en begrijpen weer waar het vandaan komt. Stadslandbouw is niet iets dat we achter een hek verstoppen, maar iets wat op daken, gevels, pleinen en in parken te vinden is. Parijs doet het al met een quotum voor voedselproductie per vierkante meter, dus waarom Amsterdam niet?
”Een student zet een paar groentebakken met rucola en radijsjes op zijn balkon, een vriend komt langs, raakt geïnspireerd, en zo groeit heel Amsterdam beetje bij beetje groener en bewuster.”
Freddy Tratlehner en Sophie Nieuwenhuijsen – Tielrooij, oprichters van De Nieuwe Keuken, vertellen hoe zij een duurzamer en gezonder Amsterdam voor ze zien. Hun missie is om binnen vijf jaar 10 miljoen borden vlees te vervangen door groenten, aangezien Nederland het minst groente-etende land van Europa is – een kans om twee vliegen in één klap te slaan. En dromen ze over voedselbossen in een zelfvoorzienende stad.
Hoe dragen jullie bij aan een duurzamer en gezondere Amsterdam?
Wij hebben een duidelijke missie: binnen vijf jaar willen we op 10 miljoen Nederlandse borden vlees vervangen door groenten. Nederland is een groenteland bij uitstek. We verbouwen ontzettend veel en exporteren als de beste. Maar wat eten we zelf? Nou, niet genoeg groente in ieder geval. Sterker nog, 70% van de Nederlanders eet te weinig groenten en we zijn zelfs het minst groente-etende land van Europa. Terwijl de eiwitinname gemiddeld juist goed is, zelfs onder vegetariërs.
Daar wilden we iets aan doen. Minder vlees eten? Dat weten mensen inmiddels wel. Maar dat omzetten naar meer groenten? Daar lopen we nog achter. Daarom maken wij alternatieven voor vlees op basis van groenten, van dichtbij. Denk aan paddenstoelen uit Noord-Holland. Geen soja, geen poeders, geen nepvlees—gewoon échte groenten.
Hoe is de Nieuwe Keuken ontstaan?
Freddy: ‘’Het begon met mijn eerste kookboek, vol familierecepten met veel vlees—logisch, mijn moeder werkte in een slagerij en mijn vader is Oostenrijker. Terwijl het boek werd gedrukt, zag ik beelden van de brandende Amazone. Het raakte me: bossen worden platgebrand om ruimte te maken voor sojaplantages, waarvan het grootste deel wordt gebruikt als veevoer. Het vlees van deze dieren wordt vervolgens vaak nog de halve wereld over geëxporteerd. Dit moest anders.
Ik belde Sophie, een vriendin met passie voor eten en liefde voor de wereld, die al langer iets in die richting wilde doen. Samen, zittend op de bank, beseften we: groenten moeten centraal staan. Zo ontstond het idee voor De Nieuwe Keuken, waarmee we in juni 2022 zijn gestart.’’
”70% VAN DE NEDERLANDERS EET TE WEINIG GROENTE EN BUNGELT DAARMEE ONDERAAN DE LADDER VAN EUROPA”
Hoe ziet jullie ideale Amsterdam eruit?
Een zelfvoorzienende stad, dat lijkt ons wel heel cool. Denk aan buurten met moestuinen, zonnepanelen, en waar kippen worden gedeeld en de eitjes worden onderverdeeld. Dit zien we wel al gebeuren in Noord.
Freddy: ‘’Misschien niet direct het onderwerp van dit interview, maar ik vind ook dat het Amsterdamse accent echt terug mag! En die fatbikes? Die mogen wat mij betreft juist verdwijnen. Laten we ervoor zorgen dat de stad niet te snel veryupt, maar juist de rijke diversiteit aan culturen en achtergronden blijft koesteren.’’
Wat is jullie droom?
We willen met De Nieuwe Keuken hét groentemerk van Nederland worden. Dat je zonder nadenken naar onze producten grijpt, omdat je weet dat het goed zit. Maar het gaat verder dan producten.
We dromen van een voedselbos in de buurt, waar we ook educatie kunnen aanbieden. Hoe kweek je je eigen paddenstoelen? En hoe bereid je deze dan ook lekker? Hoe kun je zelf gezonder, duurzamer en vooral ook lekker eten? Zonder dat het betuttelend is.
”De kippen worden gedeeld en de eitjes worden onderverdeeld.”
Wat kunnen Amsterdammers morgen doen om de stad groener, duurzamer, gezonder of socialer te maken?
Het begint klein: ga zelf koken en let goed op wat je gebruikt. Kijk naar de ingrediënten en waar ze vandaan komen. Zie je een product met een lange lijst van toevoegingen? Zet het dan liever terug. Zelf koken helpt niet alleen om bewuster te eten, maar het vermindert ook voedselverspilling.
Maar eerlijk: mensen met een kleine portemonnee hebben vaak weinig keus. Goedkoop betekent voor hen vaak ongezond. Je kunt het niet bij de mensen leggen; de overheid en supermarkten moeten gezond eten makkelijker maken.
Fotografie: Isabel Bronts & De Nieuwe Keuken
De aanzet; de eerste supermarkt die échte prijzen rekent, inclusief de impact op mens en milieu.
Bij De Aanzet doen ze dingen net even anders – en vooral eerlijker. Als ’s werelds eerste supermarkt die échte prijzen rekent, maken ze de verborgen milieu- en sociale kosten zichtbaar. Geen doorgeschoven rekeningen meer voor biodiversiteitsverlies, bodemvervuiling of sociale ongelijkheid. Hier betaal je wat een product écht waard is, inclusief de impact op onze planeet.
De Aanzet biedt biologische, bio-dynamische en zoveel mogelijk lokale producten. Met minimale verpakkingen en een transparant aanbod weet je precies wat je eet. Ook kun je er terecht voor biologische bloemen en is er een afdeling met allerlei goede tweedehands spullen. Bovendien creëren ze kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, waardoor elke aankoop ook sociaal bijdraagt.
Ook worden er inspirerende workshops, van zuurdesem brood bakken tot biologische kruidenzeep maken georganiseerd. Klaar om deel uit te maken van een eerlijker voedselsysteem?
Bij restaurant Merkelbach draait alles om lekker, puur en eerlijk eten. Geert Burema, de eigenaar, brengt met zijn passie voor duurzaamheid en lokale producten unieke gerechten op tafel. Denk aan seizoensgebonden ingrediënten en kruiden uit Park Frankendael, allemaal bereid met oog voor mens, dier en natuur.
Geniet in de historische sfeer van Huize Frankendael, op het terras in de stijltuin, of aan een gezellige tafel binnen. Hier leer je niet alleen waar je eten vandaan komt, maar proef je ook de smaak van échte duurzaamheid.
Interview: Zo maakt Studio Osdorperban Amsterdam duurzaam en gezond!
Studio Osdorperban is een ontwerpstudio door en van jongeren uit Osdorp. Hier leren jongeren ondernemen, ontwerpen en een netwerk op te bouwen. In opdracht van de GGD ontwikkelden ze een gezonde, lokale en duurzame snack op basis van zonnebloemzaden. Met de snack wonnen ze de Van Amsterdamse Bodem Award 2023.
Hoe draagt Pipax bij aan een gezonder en duurzamer Amsterdam?
Pipax is een gezonde snack, gemaakt van lokale ingrediënten. We vinden dat er te veel ongezonde snacks in de schappen van winkels liggen. Daar wilden we wat aan doen. Een van de populairdere gezonde snacks in Osdorp zijn pipa’s, zonnebloemzaden. Als je naar de winkel gaat, zie je vaak alleen maar pipa’s met een saaie smaak. Wij wilden daar verandering in brengen door onze eigen smaken te ontwikkelen, natuurlijk zonder kunstmatige toevoegingen.
Het hele proces van Pipax is gericht op duurzaamheid. De zonnebloemzaden worden lokaal geproduceerd, om precies te zijn, ze groeien achter onze werkplek in de Osdorperban. We ondersteunen hierdoor de lokale economie. Verder gebruiken we zakjes van gerecycled materiaal.
HOE ONTSTOND HET IDEE ACHTER PIPAX?
We kregen de opdracht van de GGD om een gezonde snack te ontwikkelen. Tijdens het brainstormen kozen we voor zonnebloemzaden omdat dit een populaire snack is, naast de Turkse pizza’s, chips en snoep. We wilden de pipa’s wel onze eigen draai geven door bijzondere smaken toe te voegen. Hierdoor wordt de snack aantrekkelijker gemaakt en hopen we dat meer mensen in onze wijk het zullen kopen.
WAT IS JULLIE DROOM VOOR AMSTERDAM?
Wij hopen dat meer jongeren zich gaan inzetten voor de buurt. Wij helpen met het schoonhouden van onze buurt en planten zonnebloemzaden zodat er meer groen en biodiversiteit in de stad komt. Dit vinden wij erg belangrijk! Daarnaast hopen wij dat recycling een belangrijke rol gaat spelen en dat alles efficiënt wordt hergebruikt. Afbreekbare verpakkingen moeten de norm worden om milieuvervuiling te verminderen.
”Wij helpen met het schoonhouden van onze buurt en planten zonnebloemzaden zodat er meer groen en biodiversiteit in de stad komt.”
ZITA PELS IS WETHOUDER VOEDSEL IN AMSTERDAM. WAT ZOU JE HAAR WILLEN MEEGEVEN?
We zouden graag zien dat de wethouder mensen uit de stad meer betrekt bij het schoon en groen houden van de stad, vooral jongeren. Wij zijn de toekomst, gebruik dat en waardeer dat. Daarnaast vinden we het belangrijk dat de wethouder mensen stimuleert om gezonder te eten. Een goed idee zou dan ook zijn om groente en fruit goedkoper te maken, want voor veel mensen is het te duur. Wij vinden het gek dat ongezond eten vaak goedkoper is en dat die producten ook heel vaak in de aanbieding zijn.
”Kies voor de appel die uit nederland komt én niet verpakt is.
En koop ze het liefst bij kleine lokale winkels of markten in de buurt. ”
HEBBEN JULLIE NOG EEN TIP VOOR AMSTERDAMMERS? WAT KAN IK ALS INWONER VAN DE STAD ZELF DOEN OM DUURZAMER TE ETEN?
Inwoners van Amsterdam kunnen zelf duurzamer eten door zo veel mogelijk hun eigen groenten en fruit te verbouwen als ze de ruimte hebben. Ook zijn er veel leuke initiatieven in Amsterdam die het mogelijk maken om op een duurzame manier te eten, zoals de Fruittuin van West. Of je kan een stukje grond huren om je eigen voedsel te laten groeien.
Verder is het belangrijk wanneer je boodschappen doet, om te kijken naar hoe het voedsel is geproduceerd en verpakt. Kies bijvoorbeeld voor de appel die uit Nederland komt én niet verpakt is. Koop het liefst bij kleine lokale winkels of markten in de buurt. Het vermijden van supermarkten en kiezen voor verse groenten en fruit van lokale markten is niet alleen voordeliger, maar ondersteunt ook de lokale gemeenschap.
Tot slot moeten supermarkten hun aanbod heroverwegen en gezondere opties promoten in plaats van ongezond eten. De straten kunnen ook gezonder worden gemaakt door een paar fastfoodketens te vervangen door gezonde eetgelegenheden.
Dit portret is gemaakt in samenwerking met de gemeente Amsterdam. De gemeente werkt met haar voedselstrategie aan meer gezond, eerlijk, betaalbaar en duurzaam eten en drinken voor alle Amsterdammers.
Met dank aan de jongeren uit Osdorp: Amira, Amir, Betül, Dalal, Firdaus, Naufel, Sharona, Yusuf, Zaid en Shifa. Fotografie: Tammy van Nerum.
Hier draait alles om gezond, duurzaam en voedzaam eten!
Het menu is voor 75% vegetarisch en 25% veganistisch, met zoveel mogelijk ingrediënten die lokaal en seizoensgebonden zijn. Zelfs het kleine beetje vlees en vis dat wordt geserveerd, komt uit het wild.
Pllek heeft een missie: “Een belevenis serveren met een menukaart waarvan je met een gerust hart kunt bestellen, zonder af te doen aan smaak en kwaliteit“. Ze maken elk seizoen bijpassende gerechten met unieke smaken, die ze zo duurzaam mogelijk verkrijgen en bereiden. Zo willen ze een zo kort mogelijke voedselketen stimuleren. Daarnaast is er elk seizoen een signature dishop de kaart, die zeer geliefd wordt door velen!
Tip: Hou de agenda in de gaten! Ze organiseren vaak leuke events, bijvoorbeeld met live muziek, DJ’s, yoga, kunst en nog veel meer.
SOIL VEGAN CAFÉ MAAKT PLANTAARDIG ETEN HEERLIJK EN MET PURE INGREDIËNTEN.
Ze gebruiken natuurlijke smaakverrijkende technieken en 90% van hun producten komt uit eigen huis. De overige 10% komt van een zorgvuldig geselecteerde groep producenten. Ze zijn veganistisch, seizoensgebonden, meestal lokaal en volkomen eerlijk. Inmiddels zijn er twee locaties: zowel in oost als in west.
Geboren in Brazilië, omringd door de vlees cultuur, begon chef Gustavo Bottino zich zorgen te maken om het milieu. Al snel kwam hij erachter dat de opties beperkt zijn als het gaat om plantaardig buitenshuis eten. Samen met business partner Remco begonnen ze ideeën te verzamelen om plantaardig eten zo divers en lekker mogelijk te maken! Zodoende ontstond het Soil Vegan Café.
Wist je dat er ieder jaar miljarden perfect eetbare bananen eindigen als ‘waste’? Lang voordat ze de supermarkt bereiken. Daarom redt Bakers & Bananas deze bananen en toveren ze deze om in de lekkerste bakkerijproducten, zoals bananenbrood en verschillende soorten koeken en cakes. Zo hoef jij niet langer te kiezen tussen jezelf verwennen en de held uithangen.
10 MILJOEN BANANEN GERED!
Midden in Nederland staat iets bijzonders: de allereerste bananenfabriek ter wereld! Hier krijgen geredde bananen een tweede leven in de vorm van de lekkerste tussendoortjes. Waarom redden? Omdat miljoenen bananen onnodig worden verspild. Alleen maar omdat ze niet voldoen aan de “perfecte” standaarden van de voedingsindustrie. Te klein, te krom, te groot? Weg ermee. Groene, rijpe of losse bananen? Helaas, ze halen de schappen niet eens.
Het resultaat? In de EU worden jaarlijks maar liefst 1 miljard bananen weggegooid. Maar gelukkig zeggen Bakers & Bananas: stop daarmee! Ze hebben al 10 miljoen bananen gered en omgetoverd tot smakelijke snacks!
Little Plant Pantry, de eerste plasticvrije winkel in Amsterdam.
Little Plant Pantry is een natuurvoedingswinkel met een nadruk op ethische consumptie, het minimaliseren van afval en het aanbieden van gezonde, natuurlijke producten.
Little Plant Pantry is de eerste plasticvrije winkel in Amsterdam. Als speciaalzaak bieden ze biologische ingrediënten zonder (of met minimale) verpakking en werken ze samen met lokale voedselproducenten. Hun missie is om plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik te vermijden en een plantaardig dieet te promoten.
Of je nu een creatieve thuiskok bent of op zoek naar kant-en-klare maaltijden om mee te nemen, ze willen er samen voor zorgen dat jouw eten gezond en duurzaam is, zowel voor jou als voor het milieu!
Bij kometen brood wordt er elke ochtend verse biologische zuurdesembroden gebakken.
Bij Kometen Brood wordt er elke ochtend vers zuurdesembrood gebakken, gemaakt van biologische steengemalen granen. Elk brood rijst extra lang voor een volle, diepe smaak. Er worden geen toevoegingen gebruikt, behalve verschillende pitten en zaden, en uitsluitend biologische ingrediënten.
Kometen Brood heeft twee locaties! Het café op de NDSM Werf is de centrale plek waar alles gebeurt. Vanaf de bar is de open bakkerij zichtbaar, waar bezoekers het kneden van deeg en het rollen van croissantjes kunnen zien. Er is een ruim café waar naast croissants en belegde broodjes ook een uitgebreide lunch wordt geserveerd. Daarnaast kun je bij het Loket op het Marineterrein terecht voor koffie of gebak met uitzicht op het Oosterdokseiland.
Er worden ook workshops gegeven waar je leert om je eigen zuurdesembrood te bakken! Lard begeleidt de groep door alle fases van het proces, van kneden tot bakken, met veel tips en tricks.
Oficina is een dagelijkse kantine en food design studio. Het is een plek waar een mix van eten, cultuur en design samenkomen. De kantine biedt een zorgvuldig samengesteld, wisselend menu dat zich aanpast aan de seizoenen. De priotriteit ligt bij hoogwaardige producten, zodat de ingrediënten voor zichzelf kunnen spreken en er levendige plantaardige gerechten ontstaan. Alles wat in de keuken wordt gebruikt is afkomstig uit de stad zelf of van boeren binnen de metropool regio Amsterdam. De drankafdeling onderscheidt zich verder ook de focus op matcha en andere losse theesoorten.
Naast de kantine is er een winkel afdeling waar food en non-food artikelen te koop zijn, evenals alle thee soorten die op het menu staan. Kijk op de website voor de openingstijden en op de Instagram voor een moderne, ‘simple but chique’ voorproefje van de stijl van Oficina!
Pal & Leo is een lifestylemerk dat gezonde, biologische producten maakt in Amsterdam. Hun Paleo Granola en Dark Chocolate Granola zijn uniek met 60% noten en volledig vrij van granen en haver. Ze zijn perfect als snack of als topping voor salades en desserts.
Bij Pal & Leo gaat het niet alleen om het voeden van je lichaam. Het doel is ook om betekenisvolle ervaringen te creëren die mensen met elkaar verbinden en samenbrengen rond lekker en lokaal bereid eten. Het gaat om welzijn en balans. Hoewel er een focus ligt op gezonde voeding en een bewuste levensstijl, wordt ook het plezier van samenkomen gevierd: het delen van maaltijden, verhalen en waardevolle momenten.
Met oog op duurzaamheid voor de planeet en toekomstige generaties, wordt er zoveel mogelijk gebruik gemaakt van lokale en biologische ingrediënten. De hedendaagse bewuste consument zoekt immers meer dan alleen producten; er is een verlangen naar verhalen, transparantie en een doel. Pal & Leo is gebaseerd op de waarden van bewust leven, vakmanschap en samenwerking. De “&” in de naam symboliseert de partnerschappen met gelijkgestemde producenten en lokale initiatieven om samen een positieve impact te creëren. Je kunt de granola onder anderen kopen bij: Stach, The Maker Store, Chef Centraal of online. Meer info vind je op hun website.
Bij de Kookfabriek kun je verschillende kookworkshops volgen waarbij je samen met anderen een duurzaam seizoensmenu samenstelt én bereidt onder begeleiding van een deskundige chef. Na het koken genieten jullie samen van de zelfgemaakte gerechten zoals onder andere de gelakte knolselderijsteak met aardappel mousseline en miso-jus. Een perfecte combinatie van leren, koken en samen genieten!
Biologisch groentemenu
Bij de workshops wordt er gewerkt aan een biologische groentemenu met de verse oogst van het land, hiervoor werken ze samen met lokale regeneratieve boeren. Ze willen ze laten zien hoe veelzijdig en lekker groenten uit de volle grond kunnen zijn. Duurzaam en lekker eten maken gemakkelijk en aantrekkelijk maken is de missie.
Jara maakt sauzen en salsa’s, met meer dan 90% (lokale) groenten, met liefde gemaakt in Amsterdam. Geen kunstmatige toevoegingen, alleen puur natuur. Van hun pittige Salsa Picante tot de romige Salsa ai Funghi. Jara werkt samen met lokale boeren en ondersteunen regeneratieve landbouw, waardoor ze niet alleen jouw smaakpapillen, maar ook de planeet een plezier doen.
Aan de hand van regeneratieve landbouwtechnieken werkt Jara samen met Stadsgroenteboer en vele andere biologische boeren in Amsterdam. Doordat ze ervoor kiezen om lokale, seizoensgebonden ingrediënten te verbouwen en verwerken tot heerlijke producten hopen ze anderen te inspireren zelf te koken en meer bewustzijn te creëren rondom gezonde keuzes van voeding.
House of Fermentation is een Koreaans voedselbedrijf dat zich richt op authentieke en traditionele recepten en tegelijkertijd vasthoudt aan de filosofie van zero-waste en duurzaamheid. Sinds de start is de verkoopcyclus zero-waste en is ook de productie ook op weg naar zero-waste.
House of Fermentation is de enige authentieke kimchi-maker in Europa is, je kan er workshops kimchi-maken volgen. Maandelijkse dinerevenementen laten de traditionele Koreaanse keuken zien. Alle informatie is beschikbaar op hun website.
Sooo Kimchi is een klein bedrijf dat is ontstaan tijdens de lockdown, voortgekomen uit een diep verlangen naar de smaken en herinneringen van Zuid-Korea. Kimchi, een traditioneel Koreaans bijgerecht, wordt al eeuwenlang gegeten vanwege de ongelooflijke smaak en talloze gezondheidsvoordelen.
Geïnspireerd door een uitwisseling programma van haar studie in Zuid-Korea begon Kim aan een reis om het perfecte kimchi-recept te creëren. Bij Kimjuma Sooo Kimchi zijn ze toegewijd aan duurzaamheid en gezondheid. Kim gelooft in het zorgen voor de planeet evenzeer als het zorgen voor het welzijn van haar klanten. Daarom is haar kimchi niet alleen heerlijk, maar ook zero-waste en veganistisch.
Bij Kimjuma Sooo Kimchi zijn ze trots op het aanbieden van een breed assortiment van kimchi-variëteiten, van de klassieke kool tot hun unieke kimchi-spread. Of je nu een liefhebber bent van kimchi of nieuw bent in de wereld van gefermenteerd voedsel, ze nodigt je uit om met haar mee te gaan op deze smaakvolle reis.
Geniet van de rijke smaken van Zuid-Korea, waardeer de duurzaamheid van het product en voed je lichaam met veganistische, gezonde en heerlijke kimchi. Sluit je aan bij Sooo Kimchi terwijl ze de liefde verspreiden voor dit traditionele Koreaanse genot, één pot tegelijk.
Oma’s Soep is een bedrijf dat verse soepen en maaltijden verkoopt, waarbij maar liefst 50% van de winst wordt ingezet om jong en oud met elkaar te verbinden en eenzaamheid onder ouderen te bestrijden. Eenzaamheid vormt een groot en groeiend probleem onder ouderen, met bijna de helft van de oudere bevolking in Nederland die zich regelmatig eenzaam voelt. De verwachting is dat het aantal ouderen de komende 20 jaar zal verdubbelen, waardoor de noodzaak om eenzaamheid aan te pakken alleen maar groter wordt. Oma’s Soep maakt deze eenzame ouderen blij en inspireert iedereen om ouderen wat meer aandacht te geven.
Om op structurele wijze eenzaamheid te bestrijden, organiseert Oma’s Soep wekelijks kookdagen en soep-aan-huisdagen. In elke ‘Oma’s Soep stad’ wordt een studentenbestuur gevormd dat verantwoordelijk is voor deze activiteiten. Tijdens de kookdagen werken vrijwilligers samen met ouderen om heerlijke soepen te bereiden van overgebleven groenten, terwijl ze gezellig kletsen of een spelletje spelen. Bij de soep-aan-huis-dagen bezoeken vrijwilligers ouderen in 12 steden door heel Nederland om hen een soepje langs te brengen en hen gezelschap te bieden.
Naast deze wekelijkse activiteiten organiseert Oma’s Soep ook originele en leuke evenementen om de betrokkenheid en impact nog verder te vergroten. Zo organiseerde Oma’s Soep een speeddate-evenement op Valentijnsdag, waar jong en ouder elkaar het hemd van het lijf vroeg, en staat het grote Oma’s Festival gepland in aankomende september. Daarnaast breidt Oma’s Soep zich steeds verder uit, zowel in Nederland als in het buitenland, met als doel de impact op het gebied van eenzaamheidsbestrijding steeds groter te maken.
Ontmoet Clay’s Bananenbrood: duurzaam, ambachtelijk, en heerlijk gezond! Clemens maakte al een aantal jaren bananenbrood met zijn catering. Hij ontving enorm veel positieve reacties over het bananenbrood, wat hem inspireerde om zijn eigen onderneming te starten. De bedrijfsnaam was snel gekozen, want zijn zoontje heet Clay en is zijn grote inspiratie.
De samenwerking met lokale groenteboer Dick Schaap is een belangrijk onderdeel. Elke week worden bananen die niet meer verkoopbaar zijn, opgehaald bij Dick Schaap. Vervolgens verwerkt Clemens ze in het bananenbrood. Ook is het bananenbrood vegan, lactosevrij en vrij van conserveringsmiddelen. Verder bevat het bananenbrood bijna geen toegevoegde suikers, en wordt het lokaal en ambachtelijk bereid. Een heerlijk duurzaam bananenbrood dus!
De focus op pure smaak en gebruik van natuurlijke ingrediënten is de leidraad voor deze onderneming.
Behalve op het gebied van gezondheid is Lisa, het gezicht achter Buurvrouw Lisa, constant bezig met het verduurzamen van haar bedrijf en de processen. Ze gebruikt het liefst lokale seizoensgroenten en -fruit, die ze ophaalt bij een vaste teler in de Beemster. Ze neemt ook fruit en groente af die zijn afgekeurd voor de reguliere verkoop vanwege een rare vorm of een plekje. Verpakkingen worden gerecycled waar dat kan. Tot slot heeft ze een overeenkomst met Too Good To Go, hierdoor worden haar producten niet weggegooid als de officiële houdbaarheidsdatum verstreken is, maar ze in principe nog goed zijn om te eten of drinken.
Buurvrouw Lisa is onder andere elke eerste zaterdag van de maand te vinden op NoordOogst! Neem een kijkje op de websitevoor meer informatie!
Dick Schaap is dé groothandel op het gebied van groente en fruit in Amsterdam en omgeving. Zij willen dat alle Amsterdamse horeca verse en gezonde maaltijden serveert die gemaakt worden met lokale producten! Ze kopen rechtstreeks lokaal in bij boeren en tuinders in Noord-Holland. Met hen maken ze afspraken over duurzame productie en bijdragen aan een gezonde leefomgeving. Zo dragen de boeren met wie ze samenwerken bij aan het vergroten van biodiversiteit. Ze planten bloemen langs de randen van hun akkers om bijen en andere insecten betere leefomstandigheden te geven.
Gezond Eten voor Iedereen
Daarnaast steunen zij een aantal gezonde projecten in de regio omdat zij vinden dat iedereen toegang zou moeten hebben tot gezond en vers voedsel. Zo zetten ze bijvoorbeeld wekelijks gratis fruit neer bij een aantal sportclubs om de gezonde snack te bevorderen. En leveren ze aan zo’n 20 basisscholen drie keer per week een pakket met gevarieerd fruit voor de leerlingen. Hiermee proberen ze jonge mensen, uit alle lagen van de bevolking, gezond te houden en in contact te brengen met gezond voedsel.
