Interview: Het is een cliché maar eten verbindt!

In gesprek met Stadsboeren: Tim de Broekert (32) en Felicia Alberding (33)

Vijf jaar geleden in 2012 ontstond het idee voor Stadsboeren. De initiatiefnemers waren enorm geïnspireerd door de Prinzessinnengarten in hartje Berlijn. Het originele plan van de Stadsboeren was dan ook om een soortgelijke tuin te beginnen waar voedsel werd verbouwd voor een nieuw te beginnen horeca-onderneming.

De horeca-onderneming zou volledig zelfvoorzienend moeten zijn door middel van de tuin. Echter de plannen liepen snel spaak door de ingewikkelde procedure om een horecavergunning te krijgen. De originele initiatiefnemers lieten het idee van de horeca-onderneming en hun plan voor Stadsboeren een beetje varen. In de tussentijd zijn er gelukkig wel nieuwe enthousiastelingen betrokken geraakt die nog steeds veel potentie zien in het idee om in de stad voedsel te verbouwen. Dit is het moment dat Tim en Felicia zich voegen bij Stadsboeren.

Stadsboeren faciliteert vanaf dan (o.a op het Bellamyplein in Amsterdam-West) bakken waarin Amsterdammers zonder tuin hun eigen groente kunnen verbouwen. Voornamelijk met een sociale en educatieve doelstelling, maar een goede oogst is natuurlijk ook mooi meegenomen!

Op dit moment bestaat de stichting Stadsboeren uit zeven jonge mensen die allemaal heilig geloven in de kracht van zelf aan de slag gaan met voedsel verbouwen en die deze stichting naast hun dagelijks werk in leven houden. Wij spraken Tim de Broekert en Felicia Alberding over Stadsboeren en wat hun plannen voor de komende tijd zijn.

Wat zijn de belangrijkste lessen die jullie hebben geleerd?
Felicia: “Na ons eerste project, de Bellamytuin in Amsterdam-West volgde meerdere locaties. We gingen naar Noord, naar het NDSM-terrein en we opende vorig jaar de locatie bij creatieve broedplaats LAB111, ook in Amsterdam-West. We zagen wel echt dat de Bellamytuin supergoed liep omdat het in een hechte buurt gelegen was en mensen er heel actief mee bezig waren. Toen we naar Noord gingen (ironisch genoeg om eigenlijk een beetje weg te gaan van alle yuppen in West) kwamen we erachter dat rond die tuin de bewoners veel minder betrokken waren bij de tuin en misschien nog wel belangrijker, de meeste mensen in Noord hebben gewoon een eigen tuin. De noodzaak was dus veel minder aanwezig.”

Tim: “Het aantal verhuurde bakken liep in Noord dan ook redelijk snel terug en afgelopen jaar hebben we afscheid genomen van deze tuinen. Maar de tuin bij LAB111 in Amsterdam-West loopt juist nog heel goed! Sowieso heb ik me altijd verbaasd over hoe sterk het middel van een moestuin eigenlijk is. Zo hebben we afgelopen zomer het festival DGTL begeleid bij het opzetten van hun eigen tuin en stonden wij dus ook op het festival om daar meer over te vertellen. En zelfs op zo’n festival, waar mensen toch voornamelijk voor dansen, bier en muziek komen, kwamen heel veel mensen enthousiast naar ons toe om meer te leren over wat wij doen!”

Felicia: "Het is een cliché, maar voedsel verbindt. In een moestuin zie je mensen van allerlei verschillende nationaliteiten en achtergronden en ze kletsen met elkaar over wat zij allemaal in hun bakken hebben staan en raken daardoor met elkaar in gesprek over van alles en nog wat.”

Wat zijn jullie plannen voor de toekomst?
Tim: “Er is nooit echt een enorm langetermijnvisie geweest. We zijn altijd heel pragmatisch te werk gegaan en zijn met creativiteit steeds tot te gekke nieuwe concepten gekomen. Misschien is dat juist ook wel onze kracht. Op dit moment werken we bijvoorbeeld heel hard aan het opzetten van een nieuw project. Daarmee gaat Stadsboeren ook echt een nieuwe richting op.“

“We zijn op 7 januari begonnen met opbouwen voor een project bij de oude Bijlmer Bajes.” Vertelt Tim verder. “De oude gevangenis wordt sinds afgelopen jaar gebruikt om vluchtelingen op te vangen. Daarnaast is er sinds kort ook een creatieve broedplaats ‘Lola Lik’ neergestreken. Wij zullen voor beide locaties een flink aantal bakken neerzetten en de ‘Bijlmerbajestuin’ opzetten waarin we samen met de bewoners van het asielzoekerscentrum groente gaan verbouwen.”

“Het idee is ontstaan doordat wij steeds meer verharding zagen in de samenleving. Onze voornaamste doelstelling is een leuke dagbesteding te organiseren voor de vluchtelingen, maar een bijkomend voordeel is dat het ook de verbinding tussen de oorspronkelijke buurtbewoners en de vluchtelingen kan versnellen. Wij denken dat het enorm helpt om voor de vluchtelingen iets te organiseren waar ze ook echt plezier aan beleven en waar ze voldoening uit kunnen halen. Daarnaast creëer je door het samenwerken een hechte gemeenschap, waarin de nieuwe en oude buurtbewoners elkaar leren kennen. Dit is dus een meer maatschappelijk doel dan we hebben bij de stadstuinen in West, waarbij het meer gaat om mensen in de stad weer bekend te maken met voedselproductie. We willen met de Bijlmerbajestuin een positief geluid laten horen in tijden van weerstand tegen de AZC’s en laten zien hoe het ook kan.” Stadsboeren ondersteunt de bewoners bij hun tuinen met workshops en evenementen, maar ze werken ook samen met tuinder Theo Coolen (die ook Imker is) voor een goed tuinplan.

Felicia: “Het zou echt te gek zijn als dit concept (van de Bijlmerbajestuin) ook weer uitrolbaar wordt. En dat hoeft niet eens door ons gedaan te worden, maar wij denken dat een stadstuin bij meerdere asielzoekerscentra in andere steden ook goed kan werken!”

Welke initiatieven inspireren jullie?
Tim: De Prinzessinnengarten in Berlijn natuurlijk nog steeds, maar ook steden als New York en Vancouver doen het heel erg goed. Hier in Amsterdam is “I can change the world with my two hands” een voorbeeld dat wij echt te gek vinden! Dit is een stadstuin in de Baarsjes waar ze groente verbouwen voor een voedselcoöperatie waar zowel buurtbewoners als horecazaken bij aangesloten zijn.”

Felicia: “Mij inspireerde vooral alle rooftop farmers in New York heel erg. En dat was niet gewoon een lullig tuintje, maar gewoon echt goede productie, maar dan op het dak, waarmee de horeca van voedsel kon worden voorzien. Hier in Amsterdam is bijvoorbeeld Zuidpark een goed voorbeeld van een daktuin.”

Zijn er ook obstakels die jullie tegenkomen, bijvoorbeeld door regelgeving of andere dingen?
Tim: “Nou het idee om de eigen horeca-onderneming te starten is dus nooit gelukt omdat het zo veel gedoe was met de vergunning. Wij denken wel dat alles vijf jaar geleden heel anders was dan nu en dat de Gemeente er nu veel ontvankelijker voor zou zijn. Stadslandbouw is echt het buzzwoord van het moment!”

Vanaf februari starten jullie dus met het project bij de Bijlmer Bajes. Kunnen jullie misschien nog iets gebruiken?
Felicia: “We zouden het heel leuk vinden als we ook producten kunnen gaan verbouwen die uit het land van herkomst van de vluchtelingen komen. Dus mocht iemand nog zaadjes en of stekjes hebben van Syrische producten en planten, dan horen we het graag”.

Tim: “Ja, en als iemand het leuk vindt om samen met ons een plan te maken voor wormenbakken of andere manieren van composteren, dan zouden we daar ook heel blij mee zijn, maar voor alle anderen: kom vooral ook kijken en doe mee aan onze workshop op 25 maart!”

Wil je meer weten over Stadsboeren, heb je een braakliggend terrein in de aanbieding of zou je zelf graag in gesprek gaan met Felicia en Tim. Neem dan contact met ze op via www.stadsboeren.org of info@stadsboeren.org en volg ze op Instagram via @stadsboeren.