Suze Gehem: Grootst braakliggende terrein is te vinden op de daken!
Een interview met Suze Gehem, voorzitter van Rooftop Revolution
Suze Gehem (30 jaar) ontving in 2011 haar cum laude mastertitel als Industrieel Ontwerper aan de TU Delft en werd in dat jaar tevens ‘Fellow in Management’ door haar deelname aan het internationale managementprogramma UNITECH. Na haar studie kwam ze in contact met Wubbo Ockels, en samen richtten ze ‘De Groene Grachten’ op. In 2013 bestonden de grachten 400 jaar en Wubbo en Suze wilden laten zien hoe deze nog 400 jaar op een duurzame manier mee zouden kunnen. Zo werd een rijtje grachtenpanden achter Carré onder handen genomen en helemaal verduurzaamd. Uit De Groene Grachten ontstond vervolgens een hele nieuwe eigen organisatie die zich volledig op daken ging richten: Rooftop Revolution.
Wat doet Rooftop Revolution precies?
“Rooftop Revolution biedt groene dakprojecten een platform, tools en 'op maat dakbegeleiding'. Rooftop Revolution begeleidt het proces waarbij verschillende partijen bij elkaar gebracht worden om een groen dak te realiseren. Samen met bewoners, eigenaren, bedrijven, overheden en natuurorganisaties crowdsourcen en crowdfunden we onze droom. In dit co-financieringsmodel worden alle verschillende baten en kosten over de belanghebbenden van groene daken verdeeld. Op onze website kunnen mensen zelf een project starten en aan de hand van een stappenplan hun eigen dak vergroenen.”
Wat zijn de uitdagingen van de stad?
Suze Gehem: “Je ziet dat de stad voor hele grote uitdagingen staat. We moeten bijvoorbeeld veel meer voorzieningen krijgen om water tijdelijk te bergen bij heftige regenbuien. Daarnaast willen mensen steeds vaker lokaal hun voedsel gaan verbouwen en zoeken we naar nieuwe mogelijkheden voor duurzame energie. Al dat soort thema’s kun je op de daken een plek geven. Voor het terugbrengen van natuur focussen we ons onder andere op versteende binnentuinen, van die magazijnen en uitbouwtjes in binnentuinen, waar heel veel mensen op uitkijken. Maar de mensen die baat hebben bij zo’n groen dak en een mooi uitzicht, dat zijn vaak andere mensen dan die de financiële lasten moeten dragen voor zo’n stukje groen. Dus hoe ga je er nou voor zorgen dat je de kosten en baten kunt gaan herverdelen onder de belanghebbenden? Kunnen de mensen die straks op afstand een prachtig bloeiende tuin hebben misschien ook een beetje financieel bijdragen? Voor de gemeente en Waternet is het bijvoorbeeld interessant als het riool wordt ontlast door de waterbergende functie die groene daken hebben. Horeca is wellicht geïnteresseerd in voedsel dat we kunnen gaan produceren. En voor scholen kan een daktuin een mooie educatieve functie hebben. Voor de dakeigenaar betekent een groen dak uiteindelijk gewoon een stuk langere levensduur van zijn dak. We zoeken dus naar verschillende manieren om dat groen, waarvan iedereen wel weet dat het goed is, ook op andere manieren aantrekkelijk te maken voor alle belanghebbenden.”
Hoe gaat het proces van ‘dakbegeleiding’ dan in zijn werk?
“Als een dak zich bij ons aanmeldt, doen we eerst een quickscan om te bepalen wat er kan. We kijken bijvoorbeeld naar de constructie, het type dak, het dakoppervlak en het aantal mensen dat erop uitkijkt. Als een dak potentie heeft, dan gaan we samen met degene die het dak heeft aangemeld, de “dakboswachter”, de technische en sociale situatie bekijken en stakeholders activeren. We helpen vervolgens met de subsidieaanvraag en het crowdfunden in de buurt. Soms is het lastig te achterhalen wie de eigenaar van het dak is en voor hen heeft het vergroenen van het dak niet altijd prioriteit. Maar hoe vaker het lukt, hoe fijner dat voor ons allemaal is! Sinds de lancering van Rooftop Revolution in april 2016 hebben meer dan 25 projecten zich aangemeld voor begeleiding. Eind 2016 werd het eerste dak opgeleverd, de overige projecten hopen we het komende jaar te realiseren. En ook dit jaar gaan we weer een heleboel nieuwe daken begeleiden.”
Waar lopen jullie tegenaan?
“We zoeken vaak naar hoe je verschillende partijen kunt overtuigen om mee te doen. Zeker als het een duurzame maatregel betreft, dan wil men dat het liefst meteen helemaal doorgerekend hebben. Het is niet ‘Ik leg nu een daktuin aan en volgende week heb ik er profijt van’. Het kost allemaal tijd. Als bijvoorbeeld een woningbouwcorporatie, die duidelijk baat heeft bij een project, zegt: “Ik vind het heel tof, maar ik wil er niet aan meebetalen”, dan moet je je afvragen of je het project dan moet doorzetten. Ik denk van niet. Want volgens mij moet je ervoor zorgen dat iedereen zich betrokken voelt en dat het niet een soort snoepjes uitdelen is aan wat partijen die dan maar subsidie ergens vandaan trekken om het te kunnen financieren. Het moet kloppen. Als je daar een aantal goede voorbeelden van hebt, dan kun je het verder gaan doorzetten.”
Wat zijn jullie ambities?
“We zoeken actief naar mogelijke kruisbestuivingen. Voor de plantjes is het goed dat er bijtjes zijn en dat er ook water wordt opgevangen, en voor de zonnepanelen is het goed als ze gekoeld worden door het groen dat eronder ligt. Je kan heel veel functies gaan combineren op een interessante manier. In 2020 hopen we geholpen te hebben bij het aanleggen van 48 duizend vierkante meter nieuw natuurgebied in Nederland en in 2018 zijn we actief in minimaal drie steden. Daarnaast hopen we meer met voedsel te gaan doen. Er is zoveel ruimte om voedsel te verbouwen op daken, dus het is eigenlijk gek dat het niet veel vaker gebeurt. Zowel particulier als commercieel is er potentie. Denk bijvoorbeeld eens aan de Urban Farmers in Den Haag of de Dakakker in Rotterdam die voor restaurants produceren en meteen ook een educatieve functie vervullen voor scholen.”
Waarom is natuur in de stad belangrijk?
“Vooral in steden als Amsterdam is het belangrijk om de omgeving leefbaar te houden, en dat betekent meer biodiversiteit, schone lucht, geen schade bij heftige regenbuien, etc. Daarom brengen we de verdwenen natuur weer de stad in. En het grootst braakliggende terrein is te vinden op de daken! Onze ideale versie van Amsterdam ziet er dan ook uit zoals op het plaatje hierboven. Het daklandschap als nieuw maaiveld. Van levenloos zwart naar bloeiend groen en vol met mooie leuke verrassende dingen zoals sportvelden, waterpoeltjes, dieren en voedselproductie!”
Foto's door Maartje Strijbis
