‘Door diversiteit te vieren, worden we allemaal sterker’

Interview met Marrit Kyung Ok Schakel van boerderij Buitenverwachting

‘Door diversiteit te vieren, worden we allemaal sterker’

Duurzaamheidsorganisatie De Gezonde Stad ging in gesprek met Marrit Kyung Ok Schakel van boerderij Buitenverwachting. Zij is boerin, kaasmaker, biodiversity activist en moeder. Haar boerderij Buitenverwachting is een plek vol diversiteit; van planten, verschillende dieren en mensen. Dat proef je ook in haar producten: ‘De producten die ik maak zijn eigenlijk een soort weerspiegeling van hoe ik de wereld zie.’

Hoe draag jij bij aan een duurzaam en gezond Amsterdam?

'Ik speel denk ik een belangrijke rol in het verbinden van boer en stad. Omdat ik boer ben maar ook in de stad werkzaam ben, kan ik de vertaling maken van wat de consument interessant vindt en wat de boer juist weer belangrijk vindt. Zo zorg ik ervoor dat de ‘achtertuinen van Amsterdam’ (lees: platteland eromheen) in contact blijven met de stad.

Ik zie er niet echt uit als een standaard boer waardoor boeren nog weleens met mij praten alsof ik een buitenstaander ben, en vragen stellen die ze normaal niet durven te stellen. Ik kan wel geïrriteerd zijn als mensen mij niet serieus nemen als boer, maar de laatste tijd heb ik het juist, als verbinder tussen boer en stad, als voordeel kunnen gebruiken!

Op het gebied van duurzaamheid ben ik erg bezig met de korte keten van voedsel. De producten die van ons bedrijf komen, gaan de stad in zonder dat het eten eerst honderden of zelfs duizenden kilometers moet afleggen. Met alleen boeren heb je nog geen voedsel voor de stad, daar moet ook vraag naar zijn. En daarin is het belangrijk dat mensen uit de stad ook voedsel van de boeren kunnen kopen zonder dat ze zelf naar de boeren toe moeten reizen. De logistiek is erg belangrijk, en die fysieke verbinding tussen de boeren en de stad probeer ik te versterken. Zo kan Amsterdam steeds meer van lokale boeren voedsel ontvangen.’

Tekst loopt door onder foto. Je noemt jezelf een ‘biodiversity activist’, wat betekent dat voor jou?

‘Diversiteit is overal, niet alleen op de boerderij, maar op de hele wereld. Dat probeer ik echt te omarmen, en dat zie je terug bij ons en in de producten. De producten die ik maak zijn eigenlijk een soort weerspiegeling van hoe ik de wereld zie. Zo heb ik een kaas die ook weerspiegelt hoe ik en mijn man elkaar aanvullen. Hij maakt koeienkaas en ik maak geitenkaas, en in deze kaas (zie onderstaande foto) komen die twee soorten melk samen, tot één geheel. De verschillen tussen ons maken ons eigenlijk sterk, maar je moet er wel moeite in steken. Alle schimmels en bacteriën in een kaas hebben elkaar ook nodig om tot één geheel te komen. Kaas wordt juist lekker door die diversiteit.’

‘Ik maak ook koe-specifieke yoghurt, wat betekent dat per verpakking de yoghurt van een andere koe komt, en dat proef je ook. Tussen de individuele koeien zitten dus ook verschillen. We zijn niet echt gewend om koe-specifieke producten te eten, maar door de focus te leggen op het individuele dier denken mensen meer na over de verschillen. Zo is de wereld ook denk ik: door diversiteit te vieren, worden we allemaal sterker.

Ik denk dat dat deeltje activisme ook wel komt doordat het beeld van de landbouw diverser kan. Het zit vol met oude patronen die niet meer kunnen. Nu heb je wel nieuwe boeren, zoals boer Ayoub, die daar lekker overheen dendert. Dat vind ik goed, want dat ouderwetse plaatje van boeren klopt gewoon niet echt. In kaasreclames zie je dan ook een hoogblonde dame die de kaas promoot, terwijl je juist in de landbouw heel veel mensen hebt met hele diverse achtergronden en opleidingsniveaus.

Het is jammer dat de diversiteit in de landbouw niet echt wordt gevierd, en daarom wil ik graag zorgen voor zichtbaarheid van andere gezichten in de landbouw. Ik was laatst koelkasten aan het kopen en toen vroeg de verkoper of de koelkasten voor de toko waren. Toen vond ik dat wel erg vervelend, maar vaak is het niet verkeerd bedoeld. Het is wel belangrijk dat we door die stereotypen heen kunnen breken en diversiteit kunnen normaliseren.’

Wat is jouw droom?

‘Vroeger vond ik dat verandering gelijk heel groot moest zijn en dat je altijd naar het perfecte plaatje moet werken, maar soms is het juist beter om in kleine stapjes te veranderen. Dan draagt iedereen comfortabel bij aan een groter geheel. Het zou mooi zijn als mensen wat meer zouden samenwerken om de grote veranderingen ook echt in gang te zetten. Zo kunnen we net als al die verschillende bacteriën in de kaas samenwerken om echt iets te bereiken.’

Hoe ziet jouw ideale Amsterdam eruit?

‘Het lijkt mij geweldig als er meer voedsel in de stad is, en dan ook letterlijk. Dat er voedsel in en rondom de stad verbouwd wordt in parken of via verticale landbouw. In parken kunnen net zo goed appelbomen staan zodat er ook fruit geleverd kan worden, en planten zoals bonen kunnen makkelijk in bakken worden verbouwd. Het kan natuurlijk al en het gebeurt ook, maar op een erg kleine schaal. Initiatieven zoals voedselparken zouden erg goed hierin kunnen helpen, en het zou mooi zijn als gemeente Amsterdam dit stimuleert. Ik denk dat meer ‘eetbare groen’ heel goed kan werken. Zo hebben alle mensen betere toegang tot gezond en lokaal voedsel.’

Wat kan ik morgen doen om Amsterdam groener, duurzamer of gezonder te maken?

‘Je kan ten eerste veel meer doen dan je zelf denkt! Ik moedig je aan om gewoon nieuwsgierig te zijn. Door te onderzoeken wat er eetbaar is in de stad, en wat je voor voedsel uit en rondom de stad kunt krijgen. Ook in supermarkten kan je kijken naar waar de producten vandaan komen, zodat je een afweging kunt maken. Je hoeft niet in één keer je hele eetpatroon te veranderen, maar door vragen te stellen en kritisch te zijn over het voedsel dat je eet, maak je al een verschil.’

Fotografie door Carly Wollaert.