Boer & Burger sluiten de keten

In een natuurlijk ecosysteem komt alles wat gegeten wordt weer terug in de bodem: eten en drinken wordt plas en poep die de grond bemesten, waar weer nieuwe planten op groeien of dieren op grazen die gegeten worden. In Amsterdam gebeurt dit nog bijna niet: gft gaat meestal bij het restafval en het rioolwater wordt ingedikt tot slib dat wordt verbrand. En dat terwijl de bodem juist verlegen zit om de voedingsstoffen die daarin zitten. Dat kan anders! Van GFTE (Groente-,Fruit-, en Tuinafval en Etensresten) kunnen we compost en meststoffen maken. Dit gebeurt al, maar nog op kleine schaal en versnipperd. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de partijen die hiermee bezig zijn elkaar vinden, van elkaar kunnen leren en meer gaan samenwerken? Dat maakt de weg vrij voor een circulaire keten tussen stad en bodem, burger en boer.

Om bij te dragen aan het sluiten van de organische kringloop heeft Team Circulaire Economie van de Gemeente Amsterdam in samenwerking met Impact Hub Amsterdam, de Provincie Noord-Holland en geïnteresseerde boeren een aantal dialogen georganiseerd waar dit onderwerp vanuit verschillende invalshoeken aan verschillende ronde tafels werd besproken. Het doel van elk van deze tafels was om tot een alliantie van ketenpartijen te komen die met elkaar willen samenwerken om de uitdagingen op te lossen. Voor deze gesprekken was de overkoepelende uitdaging: Hoe kunnen we als stad hoogwaardige, schone compost en meststoffen produceren die voldoen aan de kwaliteitseisen van boeren?

Op basis van deze gesprekken kwam het volgende naar boven: de belemmerende regelgeving zorgt ervoor dat veel partijen in de keten huiverig zijn. Er moet op 3 niveaus naar de (juridische) aspecten worden gekeken om ruimte te creëren voor innovatie en om op lange termijn kringloopsluiting mogelijk te maken:

• Niveau 1: Pilots uitvoeren waarbij per project een ontheffing aangevraagd moet worden. Dit is belangrijk, want met concrete projecten kunnen we ervaringen opdoen en bewijs leveren op gebied van veiligheid en energetische waarde van meststoffen voor de bodem.
• Niveau 2: Kader voor ontheffing in het algemeen: op die manier creëren we experimenteerruimte voor initiatieven
• Niveau 3: Wettelijke aanpassing: einde afvalstatus. Lobby richting Den Haag en kennisuitwisseling met betrokken instanties
• Het is van belang alle (toekomstige) ketenpartners constant te betrekken. Van de bron (bijv. Semilla) tot de afzetmarkt (bijv. boer).
• In de huidige economie is een verdienmodel lastig, terwijl de nieuwe vormen van compost ook voor veel besparing zorgen. Denk aan grote wormenhotels voor GFE in de stad, bijvoorbeeld. Deze zouden maar 2 keer per jaar geleegd hoeven worden. Om ervoor te zorgen dat dit soort innovaties de ruimte krijgt moet er een soort tussenruimte gerealiseerd worden (zowel financieel als juridisch).
• Het is van belang om aandacht te blijven besteden aan het normaliseren van kringloopsluiting: het gebruiken van reststromen in de (voedsel)keten. Daarvoor is communicatie over de restromen en hun toepassing nodig. Het taboe moet eraf. Ons doel is dat het grote publiek dit gaat willen en als duurzaam handelen gaat omarmen.

Wil je meer lezen over deze gesprekken? In dit verslag vind je de belangrijkste aandachtspunten en uitwerking per tafel.